معاشرت نیکودر فرمایشات مولای متقیان از آداب معاشرت سخنان بسیاری به میان آمده است که به آنها اشاره می‌کنیم. ۱ - آداب معاشرت با خانوادهلا تجعلن اکثر شغلک باهلک و ولدک؛ فان یکن اهلک و ولدک اولیاالله، فان الله لا یصیع اولیاه، و ان یکونوا اعداالله، فما همک و شغلک باعداالله؟!. بیشترین وقت خود را صرف زن و فرزندت مکن؛ زیرا اگر زن و فرزند تو دوستان خدا باشند، خداوند دوستان خود را وانمی گذارد و اگر دشمنان خدا باشند، چرا باید هم و غمت متوجه دشمنان خدا باشد. ۲ - برتر از خویشاوندیالکرم اعطف من الرحم. کرامت و جوانمردی (در جلب عاطفه‌ها) از خویشاوندی برتر است. ۳ - بهترین همنشینانمن کتاب له للاشتر لما ولاه مصر: ثم الصدق بذوی المروءات و الاحساب، و اهل البیوتات الصالحة، و السوابق الحسنة؛ ثم اهل النجدة والشجاعة، و السخا و السماحة، فانهم جماع من الکرم. در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر می‌نویسد: دیگر آن که با ارباب مروت و آنان که از خانواده‌های شریف و شایسته هستند و پیشینه‌های نیکو دارند و سپس با کسانی که دلاور و شجاع و بخشنده و گشاده دست‌اند، همنشین باش که آنان همه بزرگواری را در خود جمع کرده‌اند. ۴ - آداب معاشرت با مردمزهدک فی راغب فیک، نقصان حظ. و رغبتک فی زاهد فیک، ذل نفس . بی اعتنایی تو به کسی که به تو راغب است کم سعادتی است و تمایل تو به کسی که به تو راغب است، خواری نفس است. ۵ - جایگاه نرمیمن کتاب له الی بعض عماله: اخلط الشدة بضغث من اللین، و ارفق ما کان الرفق ارفق. سختی و شدت را با نرمی و ملایمت بیامیز، در جایی که نرمی مناسب تر و به مصلحت نزدیک تر است نرمی کن. ۶ - اینگونه معاشرت نماخالطوا الناس مخالصة ان متم معها بکوا علیکم، و ان عشتم حنوا الیکم. با مردم چنان معاشرت کنید که اگر بمیرید بر شما بگریند و اگر زنده باشید (غایب شوید) مشتاق دیدن شما باشند. ۷ - کفایت ادبکفاک ادبا لنفسک اجتناب ما تکرهه من غیرک. برای ادب خود همین بس که از آن چه که بر دیگری نمی‌پسندی، دوری کنی. ۸ - زیورهای تازهالاداب حلل مجددة. آداب، زیورهای همیشه تازه‌اند. ۹ - موجب فضیلت و برتریاذا حییت بتحیة فحی باحسن منها، و اذا اسدیت الیک ید فکافئها بما یربی علیها، والفضل مع ذلک للبادی. هنگامی که درودی به تو گفته شد با درودی بهتر آن را پاداش بده و هنگامی که دستی به تو عطایی کند تو بیش از آن عطا مقابله بکن و با این حال برتری از آن کسی است که آغاز کرده است. ۱۰ - میراث بزرگلا میراث کالادب. هیچ میراثی همانند ادب نیست. ۱۱ - پاداش نیکانازجر المسیء بثواب المحسن. بدکاری را پاداش نیکان ده تا او را از بدی باز داری. ۱۲ - دوری از سخن چینمن اطاع التوانی ضیع الحقوق، و من اطاع الواشی ضیع الصدیق. هر آن کس که از سستی اطاعت کند، حقوق افراد را تباه سازد و کسی که از گفته سخن چین پیروی کند دوست صمیمی خویش را از دست بدهد. ۱۳ - نهی از بلندکردن صدالاصحابه عند الحرب: امیتوا الاصوات، فانه اطرد للفشل. به یاران خود در هنگام جنگ می‌فرمود: آهسته سخن بگویید، زیرا ترس و اختلاف را بهتر ریشه کن می‌سازد. ۱۴ - پانویس۱۵ - منبعسایت اندیشه قم برگرفته از مقاله«خوشبختی و سعادت» رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|